ادبیات داستانی
نقد و بررسی کتاب حسین وارث آدم
“حسین وارث آدم” نامی است برگرفته شده از زیارت وارث که منصوب به امام سوم شیعیان بوده و مجموعه ای از نوشته ها و سخنرانی های دکتر “علی شریعتی” در سال های ۱۳۴۹ تا ۱۳۵۰ شمسی را در بر می گیرد. به طور کلی این کتاب از هشت بخش تشکیل شده که هفت قسمت شامل بخش های اصلی و قسمت هشتم بخش ضمیمه هاست. موضوعات متنوع با محتوای متفاوت در هر کدام از بخش ها تحت بررسی قرار گرفته اما جریان فکری حاکم بر کتاب از یک طنین و نوا برخوردار است و به همین جهت مجموع این سخنرانی ها یک جا به عنوان یک کتاب در اختیار مخاطب قرار گرفته است.
آنچه در فصل نخست کتاب “حسین وارث آدم” به آن پرداخته شده، شامل مقدمه و متن سخنرانی عاشورای چهل و نه، توسط دکتر “علی شریعتی” است که پس از آن نوشته های دیگر او در باب این سخنرانی به عنوان پاورقی به آن افزوده شده است. شریعتی با مقایسه ی فلسفه ی تاریخ زمان خود با صدر اسلام آن را از دیدگاه برابری و نابرابری مورد بحث قرار داده است.
بخش دوم با عنوان ثار، به تجزیه و تحلیل این مفهوم فرای واژه و معانی لغوی در نظر گرفته شده برای آن می پردازد و آن را در مفهوم تاریخ و فلسفه اسلام موشکافی می کند. بخش سوم درباره نویسنده کتاب ی شهادت و جایگاه آن در فرهنگ شیعه می باشد و شریعتی معتقد است که شهادت در قامت یک هدف خودنمایی می کند و چیزی فراتر از وسیله است. بخش چهارم مسئولیت های پس از شهادت و پاسداری از میراث آن، بخش پنجم مفهوم شهید و بخش ششم تعریف و توصیف شیعه و بینش تاریخی درباره نویسنده کتاب آن را مورد بررسی قرار می دهد. در فصل هفتم “حسین وارث آدم” نیز “علی شریعتی” به تببین مفاهیم انتظار و اعتراض در کنار هم می پردازد.
آنچه در فصل نخست کتاب “حسین وارث آدم” به آن پرداخته شده، شامل مقدمه و متن سخنرانی عاشورای چهل و نه، توسط دکتر “علی شریعتی” است که پس از آن نوشته های دیگر او در باب این سخنرانی به عنوان پاورقی به آن افزوده شده است. شریعتی با مقایسه ی فلسفه ی تاریخ زمان خود با صدر اسلام آن را از دیدگاه برابری و نابرابری مورد بحث قرار داده است.
بخش دوم با عنوان ثار، به تجزیه و تحلیل این مفهوم فرای واژه و معانی لغوی در نظر گرفته شده برای آن می پردازد و آن را در مفهوم تاریخ و فلسفه اسلام موشکافی می کند. بخش سوم درباره نویسنده کتاب ی شهادت و جایگاه آن در فرهنگ شیعه می باشد و شریعتی معتقد است که شهادت در قامت یک هدف خودنمایی می کند و چیزی فراتر از وسیله است. بخش چهارم مسئولیت های پس از شهادت و پاسداری از میراث آن، بخش پنجم مفهوم شهید و بخش ششم تعریف و توصیف شیعه و بینش تاریخی درباره نویسنده کتاب آن را مورد بررسی قرار می دهد. در فصل هفتم “حسین وارث آدم” نیز “علی شریعتی” به تببین مفاهیم انتظار و اعتراض در کنار هم می پردازد.
درباره نویسنده کتاب علی شریعتی
علی شریعتی مَزینانی، مشهور به دکتر علی شریعتی (زادهٔ ۲ آذر ۱۳۱۲ در روستای مزینان، سبزوار – درگذشت ۲۹ خرداد ۱۳۵۶ در ساوت‌همپتون، انگلیس) نویسنده، جامعه‌شناس و پژوهشگر دینی اهل ایران، از مبارزان و فعالان مذهبی و سیاسی و از نظریه‌پردازان انقلاب اسلامی ایران بود. شریعتی نگرشی نوین به تاریخ و جامعه‌شناسی اسلام عرضه کرد. او بازگشت به تشیع حقیقی و انقلابی را نیرویی برای تحقق عدالت اجتماعی قلمداد می‌کرد. شریعتی، علاوه بر شهرت زیادش برای سهم داشتن در انقلاب ایران، به‌دلیل کارنامهٔ فعالیت‌هایش برای احیای مذهب و سنت در جامعه و بیدارگری دربارهٔ سلطنت وقت نیز شهرت داشته‌است. از زمان انقلاب تاکنون یادبودهای زیادی به یاد او برگزار و اجرا کرده‌اند؛ و از آن زمان نقدها و تجلیل‌های زیادی پیرامون آثار، آراء و تأثیراتی که او بر چند دههٔ معاصر ایران گذاشته وجود دارد.
او در ۴۳ سالگی در انگلستان درگذشت و هم‌اکنون پیکر وی بر خلاف وصیتش در مکانی نزدیک مقبرهٔ زینب کبری در دمشق سوریه به امانت سپرده شده‌است.
خلاصه هایی از کتاب حسین وارث آدم
شقشقیه! شب عاشورا بود.
مقدمه ای بر آن شب و این نوشته
شب عاشورا بود، عاشورای سال 1349 چه دردناک شبی بود
در زندگی توده مردم ما – که زندگی اش توده ای انباشته از عقده ها و رنج ها و جراحت هاست و آرزوهای مرده و امیدهای به باد رفته و خواستن های سرکوفته و عشق های بی سرانجام و خشم های فروخورده و همه نبایستن و نخواستن و نتوانستن و نگذاشتن و نشدن و نگفتن و نرفتن و نه، و نه، و نه! عاشورا زانوی مهربان سرنهادن و دامن محرم گریستن نیز هست و در این فاجعه هولناک بشری، هر کسی فاجعه خویش را نیز می نالد و دل هایی که در این روزگار، نه حق انتخاب، که حق احساس، و چشم هایی که نه نگاه، که حق اشک، و حلقوم هایی که نه فریاد، که حق ناله نیز ندارند، از عاشورا است که حق های از دست رفته خویش را هر ساله می ستانند و نیز غرورهای مجروحی که به نالیدن محتاج اند اما شرم دارند و تحمیل لبخند بر لب هایی که در پس آن، ضجه ها پنهان است، و تحمیل آرامش بر چهره هایی که طغیان ها را در خویش کتمان می کنند، آنان را « شهیدی ساخته است که بر روی زمین گام برمی دارد » و به هر جا که می گریزد کربلاست و هر ماهی که بر او می رسد محرم، و هر روزی که بر او می گذرد عاشورا… شب عاشورا بود، عاشورای سال 49 و چه دردناک شبی بود!
کار «روح»، با کار «زندگی» بی شباهت نیست. آن که در زندگی، چندین جا «مشغول» است و در چندین رشته سرمایه گذاری کرده است، ناگهان پوچ شدن و ناگهان همه چیز را از دست دادن، کم تر تهدیدش می کند. هرگاه در این رشته زیان دید و در این جا هیچ شد، رشته های دیگر جبرانش می کندد و جاهای دیگر مشغولش می دارند.
دیدگاهها
پاک‌کردن فیلترهاهیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.