«دو سرو سایهگستر شیراز: سعدی و حافظ» نگاهی است جدید به آثار دو شاعر نامدار زبان فارسی که به کوشش ابراهیم قیصری، از اساتید حوزه ادبیات فارسی، نوشته و به کوشش انتشارات کتاب سرزمین منتشر شده است. کتاب در واقع مجموعهای است از مقالات قیصری درباره ویژگیهای ادبی آثار سعدی و حافظ. کتاب به دو بخش کلی تقسیم میشود؛ در بخش اول کتاب هشت مقاله دربارۀ شعر سعدی و در بخش دوم شانزده مقاله در خصوص شعر حافظ آورده شده است.
هر جا که گل هست خار هم هست، بازآفرینی و تکرار مضامین بوستان در آثار سعدی، پارسایان روی در مخلوق، یادداشتی دربارۀ مأخذ یک داستان از بوستان، سعدی و بازگویی برخی از حکایات گلستان، مآخذ چند داستان از بوستان، معارضۀ درویش و پادشاه در سخنان سعدی، بازآوری مضامین غزلی در ترجیعبند معروف سعدی، یک حرف صوفیانه، سایه روشن قصۀ یوسف(ع) در دیوان حافظ، سخن «سربسته گفتن» با حریفان، «سایه» در همسایگی حافظ، اغتنام فرصتهای خوش زندگی در احساس و اندیشۀ حافظ، «….. خدمت دقیقی به حافظ کرده است» و… از جمله عناوین فهرست این اثر است.
تحریرهایی موجز از کتاب دو سرو سایه گستر شیراز سعدی و حافظ
اینکه سعدی را «افصح المتکلمین» می گویند قولی است که جملگی بر آن اند. نثر زیبا و موزون او در گلستان، سبک سهل و ممتنعش در بوستان با محتوای اندیشه های بلند اخلاقی و عرفانی و لطف و شور شعر دلپذیر وی در غزلیاتش، نمونه اعلای سخن فارسی است و همچنان که می گوید: «حد همین است سخندانی و زیبایی را». اما در میان هزاران تشبیه و تعبیر شاعرانه و گفته های عالمانه و عارفانه حضرت شیخ، گاه به برخی ابیات و جملاتی برمی خوریم که در مقایسه با دیگر گفته های او فرودست می نماید و آن درخشندگی لفظ و معنی را ندارد که انتظار داریم. بدیهی است باید پذیرفت بجز کلام حق تعالی و سخنان پیامبران و اولیا، هیچ گفته ای بی عیب و نقص نیست. پس از بابت این قبیل نارسایی ها نمی توان بر سعدی خرده گرفت. طرح این مسئله و نقد و بررسی موضوع مورد اشاره هم از مقام والای این شاعر نامدار چیزی نمی کاهد. خود شیخ نیز از سر تواضع و شکسته نفسی در مقدمه بوستان می فرماید:
بماندست با دامنی گوهرم
هنوز از خجالت سر اندر برم
که در بحر لولو صدف نیز هست
درخت بلند است در باغ و پست
الا ای هنرمند پاکیزه خوی
هنرمند نشنیده ام عیب جوی
قبا گر حریر است و گر پرنیان
به ناچار حشوش بود در میان
نقد و بررسیها
پاککردن فیلترهاهنوز بررسیای ثبت نشده است.