کتاب پذیرش شکست

کتاب «پذیرش شکست: افت اقشار میانی جامعه نمونه تهران» اثر مارال لطیفی، یک پژوهش مستند و تحلیلی در حوزه جامعه‌شناسی است که به بررسی روند نزولی قدرت اقشار میانی در جامعه شهرنشین تهران می‌پردازد. این اثر تلاشی است برای ارائه تصویری جامع از تغییرات ساختاری و اقتصادی‌ که در طول چند دهه اخیر در جامعه تهران رخ داده است. نویسنده ابتدا به بررسی تاریخی آغاز تحول در اقشار میانی می‌پردازد؛ تحولاتی که از اواخر دهه ۱۳۶۰ آغاز شده و از اوایل دهه ۱۳۹۰ به شکل منظم و ساختاری در جامعه پایتخت ایران تبلور یافته است. مارال لطیفی با استفاده از رویکردی مستند، به تحلیل علل و پیامدهای این سقوط اجتماعی می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه عوامل اقتصادی، نوسانات تورمی، افزایش قیمت مسکن و تغییرات در سیاست‌های شهری، زمینه‌ساز افت توانایی‌ها و جایگاه اقشار میانی در تهران شده‌اند. در ادامه، مارال لطیفی با بهره‌گیری از روش‌های کیفی پژوهش، از جمله مصاحبه‌ با افرادی که این تجربه را به طور مستقیم داشته‌اند، روایت‌هایی مستند و دست اول از شرایط زندگی پس از این افت اقتصادی-اجتماعی ارائه می‌دهد. داستان‌های شخصی، دردها و چالش‌های روزمره افرادی که ناچار به تغییر محل سکونت شده‌اند، به شکلی واقع‌بینانه و بی‌پرده ترسیم شده و نشان‌دهنده ابعاد روانی و اجتماعی این بحران است. نویسنده در این بین سعی می‌کند معضلات ناشی از احساس طرد، عدم دسترسی به امکانات و کاهش کیفیت زندگی را با جزئیات بیان کند. یکی دیگر از نکات مهم این اثر، تاکید بر ارتباط نزدیکی است که بین فضای فیزیکی شهری و جایگاه اجتماعی افراد وجود دارد. نویسنده با بهره‌گیری از چارچوب‌های نظری جامعه‌شناسان برجسته همچون بوردیو، به تبیین مفهوم «فضای اجتماعی» و نشان دادن چگونگی هم‌پوشانی آن با ساختارهای فیزیکی شهر می‌پردازد. او به وضوح بیان می‌کند که در نظام شهری تهران، ارزش‌گذاری فضای جغرافیایی به گونه‌ای است که افراد دارای سرمایه اقتصادی و فرهنگی متوسط، با افزایش هزینه‌های زندگی و اجاره‌بهای مسکن، به تدریج از مراکز بهتر شهری به محله‌های پایین‌تر و کمتر مطلوب رانده می‌شوند. به طور کلی، کتاب «پذیرش شکست: افت اقشار میانی جامعه نمونه تهران» یک منبع ارزشمند برای پژوهشگران، دانشجویان و علاقمندان به موضوعات جامعه‌شناسی و شهرسازی به شمار می‌آید که با ارائه تحلیل‌های دقیق و مستند، به درک بهتر تغییرات اجتماعی در کشور کمک می‌کند.