کتاب سوسیالیسم

سوسیالیسم در بریتانیا، هم در میان دانشجویان محبوب است و هم بین افراد 30 تا 50 ساله؛ نظرسنجی های متعدد نیز این را تأیید می کنند. نظرسنجی ها همچنین نشان می دهند حمایت از سوسیالیسم به طور کلی در راستای حمایت از طیف گسترده ای از سیاست های فردی است که می توان آن ها را سوسیالیستی دانست.

جالب است که حمایت از سوسیالیسم به طور نظری هم راستای برداشت های مثبت نسبت به نمونه های واقعی اعم از معاصر یا تاریخی و نظام سوسیالیستی در عمل نیست. مثلا افرادی که به کشورهای سابق پیمان ورشو اعم از چین مائوئیستی، ویتنام شمالی یا کرهٔ شمالی نگاه خوش بینانه دارند امروزه اقلیتی کوچک در بریتانیا هستند. سوسیالیست ها با موفقیت، فاصله شان را از بالغ بر بیست و چهار تلاش شکست خورده برای ساخت جامعهٔ سوسیالیستی حفظ کرده اند. ادعای آنان مبنی بر این که «این نظام ها نه تنها هرگز سوسیالیسم «واقعی» نبودند، بلکه اندیشهٔ سوسیالیستی را تحریف کرده بودند» به عقیده ای متعارف تبدیل شده است. برای نمونه، امروزه نوشتن شکست های اتحاد جماهیر شوروی سابق به پای سوسیالیسم معاصر، احمقانه و خارج از عرف به شمار می آید.

اما در حالی که سوسیالیست ها فاصله شان را با نمونه های تاریخی و معاصر سوسیالیسم حفظ کرده اند معمولا تلاش می کنند توضیح دهند دقیقا چه کار متفاوتی انجام خواهند داد. سوسیالیست ها میل دارند به سمت انتزاع فرار کنند و به جای سخن از ویژگی های سازمانی ملموس از آرمان های رفیع حرف بزنند. اما این آرمان ها (مثلا دموکرات کردن اقتصاد) اصلا چیز جدیدی نیستند. این ها همان آرمان هایی اند که محرک طرح های سوسیالیستی پیشین بودند. سوسیالیسم اصلا به آن آرمان ها جامهٔ عمل نپوشانده، اما این ناشی از فقدان تلاش نیست.

دفاع سوسیالیسم غیرواقعی همواره معطوف به گذشته است، یعنی زمانی که تجربهٔ سوسیالیستی قبلا در سطح وسیع بی اعتبار شده. تا وقتی که تجربهٔ سوسیالیستی در دوران اولیه اش است تقریبا هیچ کس بحثی روی اعتبار سوسیالیستی اش ندارد. برعکس، عملا تمام رژیم های سوسیالیستی دوره های اوج شان را گذرانده اند و طی آن مشتاقانه از سوی بسیاری از روشنفکران غربی تحسین شده اند. تنها بعد از این رویداد (یعنی زمانی که آن ها مایهٔ شرمندگی نهضت سوسیالیسم شدند) است که نسخه های سوسیالیستی آنان بر مبنای تجربهٔ گذشته «غیرواقعی» لقب می گیرند.

این الگو از دههٔ سی آغاز شد، هنگامی که هزاران روشنفکر غربی همچنان مشغول زیارت سیاسی از اتحاد جماهیر شوروی بودند. هرچند سبعیت آن رژیم در غرب، شهرهٔ خاص و عام (یا دست کم شناخته شده) بود، اتحاد جماهیر شوروی را در سطح گسترده ای دموکراسی بالقوه مردمی به شمار می آوردند که به دست کارگران اداره می شود. وقتی «ذوب شدن در پرچم استالین» از مد افتاد، بیشتر هواداران غربی استالین رسما اعلام موضع نکردند، اما به وضوح در این باره سکوت کردند.