ادبیات داستانی
کتاب «سقوط برمکیان» روی دوره‌ی خاصی از حکومت اسلامی تمرکز کرده و یکی از نمادین‌ترین اتفاقات این دوره را که هم‌آورد ایرانیان و اعراب است مورد کنکاش قرار داده است.حکومت اسلامی پس از خلفای راشدین که مدینه را به عنوان دارالخلافه در نظر گرفته بودند، در دوره‌ی امویان به سرزمین‌های شام منتقل شد و علت این امر تجمع هواداران حکومت در این سرزمین بوده است. پس از امویان حکومت عباسیان بر سر کارآمد و یکی از درخشان‌ترین دوران حکومت اسلامی رقم خورد. عباسیان که ارتباطات بسیار با ایرانیان داشتند از استعداد‌های مردم ایران در بهبود حکومت و نظام اداری و دیوانی خود بهره بردند و اسلام به‌واسطه‌ی فرهنگ غنی مردم ایران‌زمین بیش‌ازپیش درخشید و موردتوجه قرار گرفت. جرجی زیدان نویسنده‌ی کتاب سقوط برمکیان به طور خاص تاریخ هارون‌الرشید عباسی را با بیانی داستانی مورد بررسی قرار می‌دهد و در این کتاب بر تأثیر ایرانیان بر حکومت عباسی اشاره می‌کند. شواهد تاریخی نشان می‌دهند که یکی از دلایل مهم سقوط برمکیان و پس از آن تضعیف هارون‌الرشید یک تراژدی عاشقانه بوده است.نویسنده در این اثر شکوه و قدرت حکومت اسلامی در دوره‌ی عباسیان را توصیف می‌کند و مخاطب را با آداب‌ورسوم دربار و عیش‌ونوش شاه و نزدیکانش آشنا می‌کند. هارون‌الرشید به‌واسطه‌ی دوستی عمیقی که با جعفر برمکی، وزیر دربارش داشته است از او برای همنشینی‌های شبانه دعوت می‌کند. مناسبات و آشنایی که بین خواهر هارون و جعفر برمکی ایرانی شکل می‌گیرد باعث می‌شود شاه آن‌ها را به عقد هم درآورد. اما ماجرا از جایی شروع می‌شود که هارون مانع از معاشرت و صمیمیت این دو نفر می‌شود. عباسه، خواهر هارون در بخشی از کتاب برادرش را ظالم‌ترین شخصی که می‌شناسد معرفی می‌کند چرا که مانع از کامیابی او و همسر قانونی‌اش از هم شده است. خواهر هارون‌الرشید و جعفر برمکی اما تن به این ظلم نمی‌دهند و ماجرای جالب و عجیب کتاب در اصل روایت همین ماجرا است.جرجی زیدان که استاد مسلم داستان‌های تاریخی است با روایت این داستان، مرور زیبایی از تاریخ عباسیان را ارائه کرده است و تأثیر ایرانیان بر این حکومت را شرح داده است.
درباره نویسنده کتاب: جرجی زیدان
جُرجی زیدانی (14 دسامبر 1861، بیروت – 22 ژوئیهٔ 1914، قاهره) تاریخ‌نگار، داستان‌نویس، و روزنامه‌نگار عرب‌زبان لبنانی است که برای نوشتن 23 رمان تاریخی و تأسیس نشریهٔ الهلال معروف است. طی نهضت بیداری عرب‌ها و شکل‌گیری جنبش النهضة، قصد او از نوشتن رمان‌های تاریخی، آشنا نمودن مردمان عرب با فرهنگ و تاریخ خود بوده‌است. بیشتر شهرت زیدان به سبب داستان‌های تاریخی اوست و زیدان را پیشگام این نوع ادبی می‌دانند. زیدان 22 داستان تاریخی دارد که اولی المملوک‌الشارِد (چاپ 1891) و آخری شجرة الدّر (چاپ 1914) است. از این میان، هفده داستان به تاریخ عرب و اسلام تا عصر صلاح‌الدین ایوبی بر می‌گردد، چهار داستان متعلق به تاریخ جدید مصر و یکی هم متعلق به تحولات عثمانی است. زیدان تحت تأثیر و نفوذ داستان‌نویسان اروپایی، به خصوص والتر اسکات و الکساندر دوما، بوده و گرچه نتوانسته به سطح هنری آن‌ها برسد، در این زمینه در ادبیات عرب موفق بوده‌است. در این داستانها زیدان قصد دارد وقایع گذشته را در روند دگرگونی حیات سیاسی عرب روایت کند؛ ازاین‌رو، جنبه تعلیمی و سرگرمی داستانها بر جنبه هنری آن‌ها برتری دارد. داستان‌های وی طرح ساده‌ای دارند. محور اصلی این داستانها، عشق مجازی به زیبایی مسحورکننده زنی است که غالباً واقعیت مستند تاریخی ندارد. وی واقعیت‌های تاریخی را با این عشق مجازی می‌آمیزد و با نثری ساده و ایجاد کشمکش و تعلیق و هیجان، خواننده را تا پایان با خود همراه می‌کند. داستان‌های وی بارها تجدید چاپ و به فارسی، ترکی، هندی، روسی، آلمانی و برخی زبان‌های دیگر ترجمه شده‌است. ناقدان شیوه داستان‌نویسی زیدان را ستایش می‌کنند، اما داستان‌هایش اعتبار تاریخی ندارند. به‌نظر می‌رسد که زیدان تعمداً، برای تحقیر عرب‌ها، تاریخ آن‌ها را تحریف کرده‌است. نویسندگانی نظیر فَرح أَنطون در داستان أورشلیم الجدیدة و القائم مقام نسیب بک در داستان خفایا مصر از او پیروی کرده‌اند، ولی هیچ‌کدام نتوانسته‌اند به محبوبیت زیدان دست یابند.
دیدگاهها
پاک‌کردن فیلترهاهیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.