کتاب بامداد اسلام

در پایان روزگار ساسانیان که ایران و بیزانس‏دو دولت بزرگ آن روز جهان‏آخرین رمق خود را در جنگهای خونین بیفایده چندین صد ساله خویش از دست داده‏بودند و تعدی و نفاق و پریشانی آنها را به ورطه سقوط می‏کشانید در ورای ریگزارهای‏خشک عربستان،در سرزمین حجاز که تقریبا فراموش عالمی بود نیروی تازه‏یی‏پدید آمد که بزودی بالید و برکشید و دیری برنیامد که طومار قدرتهای بزرگ‏جهان را در هم نوشت.این نیروی تازه،اسلام بوددین محمد ص‏که در مکه‏پدید آمد و به اندک زمان سرنوشت جهان را دگرگون کرد.

رباخوران قریش فقرای مکه و اهل بادیه را در واقع غارت می‏کردند.درمواقع تنگدستی بدهکار غالبا از پا در می‏آمد و خود و کسانش برده و مزدور طلبکارمی‏شدند.اینها موظف بودند برای او مجانی کار کنند و با این بیگاری وام خویش رانیز بپردازند.وام را به تفاریق از دسترنج‏خویش می‏دادند و ضریبه یا خراج نام داشت.

وجود کعبه از اسباب عمده توجه اعراب به مکه بود و به همین سبب از اطراف‏جزیره همه ساله اعراب به مکه می‏آمدند و در بازارها و منازل بین راه امتعه و افکارخود را نیز عرضه می‏کردند. این رفت و آمد مستمر اعراب در مکه،آنجا را تا حدی‏مرکز مبادله افکار و تمایلات دینی نیز کرده بود.