کتاب آشپز و آشپزخانه

کتاب «آشپز و آشپزخانه» اثر علی بلوکباشی، پژوهشی انسان‌شناختی در تاریخ اجتماعی هنر است که با رویکردی مردم‌شناسانه به تحلیل تحولات آشپزی در ایران و جوامع اسلامی از دوران صفویه تا امروز می‌پردازد. بلوکباشی در ابتدا به تعریف و ریشه‌شناسی هنر آشپزی می‌پردازد و آن را ویژگی متمایزکننده انسان از سایر جانداران می‌داند. او با بررسی کاربرد آتش در پخت‌وپز و تحولات آن در طول تاریخ، نشان می‌دهد که آشپزی نه‌تنها فرآیندی فنی، بلکه هنری است که با فرهنگ و هویت هر جامعه ارتباط دارد. در ادامه نویسنده به تحلیل فضای آشپزخانه از ابتدایی‌ترین شکل تا اشکال مدرن آن می‌پردازد. او با بررسی ابزار و وسایل آشپزی، معماری آشپزخانه‌ها و روش‌های شست‌وشوی ظروف، نشان می‌دهد که آشپزخانه تنها مکانی برای پخت‌وپز نیست، بلکه فضایی اجتماعی و فرهنگی است که در آن ارزش‌ها و هنجارهای جامعه بازتاب می‌یابد. نویسنده با تحلیل متون تاریخی و اسناد موجود، نشان می‌دهد که آشپزی در ایران و جهان اسلام چگونه به‌عنوان حرفه‌ای با هویت اجتماعی شناخته شده و تحولاتی را در پی داشته است و سپس با تحلیل دستورهای پخت، نشان می‌دهد که این متون نه‌تنها منابعی برای آموزش آشپزی، بلکه گنجینه‌هایی از فرهنگ، تاریخ و هویت هر جامعه هستند. در این کتاب، بلوکباشی به‌طور خاص به نقش زنان در عرصه آشپزی و ساختار آشپزخانه می‌پردازد. او بر اهمیت کار زنان در آشپزی به‌عنوان یک فعالیت اجتماعی تأکید دارد. آشپزی در بسیاری از جوامع، به‌ویژه در جوامع سنتی‌تر، در دستان زنان قرار دارد و به نوعی نمادی از قدرت و تأثیر آن‌ها در خانه و جامعه است. این کتاب با رویکردی انسان‌شناسانه و تحلیلی، به بررسی ابعاد مختلف هنر آشپزی و نقش آن در تحولات اجتماعی می‌پردازد. این اثر با استفاده از اسناد و متون تاریخی، تصویری جامع از تحولات آشپزی در ایران و جوامع اسلامی ارائه می‌دهد و جایگاه آن را به‌عنوان بخشی از فرهنگ و هویت هر جامعه به مخاطب نقد و بررسی می‌کند.