جبر و اختیار در مثنوی

معنای والای تربیتی،اجتماعی،عرفانی و کلامی که در ادبیات پارسی به شعر و نثر با زبانی شیوا و دلپذیر بیان شده،اغلب برگرفته از تعلیمات قرآن مجید و احادیث نبوی است.اما چون در مقام تحقیق برآییم و ریشه یابی کنیم در می یابیم برخی ازآنها ضمن برخورد با عقاید سایر ملل و نحل یا تحت نفوذ عوامل سیاسی و تعصبهای قومی،یا دریافت های یک سویه و نادرست از صورت نخستین دیگر دگرگون شده،و بحثهای کلامی و نزاعهای اعتقادی را به وجود آورده که نتیجه ای مغایر با عقیده و تعلیم اصلی در افکار به قضا و قدر.