تاریخ ادبیات معاصر ایران

“تاریخ ادبیات معاصر ایران” اثری است از “بزرگ علوی” که آن را در دو زمینه‌ی “نظم و نثر” به خوانندگان ارائه کرده است.
نیما یوشیج اولین کسی بود که نوسازی ریشه‌ای شعر فارسی را نه تنها در مضامین، بلکه در سیما و تصویر آن مطرح کرد. اولین اشعار او، تحت تأثیر رمانتیسیسم و نمادگرایی فرانسوی، در دومین دهه از قرن بیستم میلادی ظاهر شد. اما تا دهه 1940 بود که ایده‌های او توسط نسل جوانی از شاعران پذیرفته شد و در ادامه «شعر نو» در ایران خلق شد. برخی از شاعران برجسته نوگرا شامل احمد شاملو، فروغ فرخزاد، مهدی اخوان ثالث و نادر نادرپور بودند. آنها ابعاد مختلف مدرنیزاسیون را نشان ‌می‌دادند و به طرق مختلف از سنت کلاسیک فاصله گرفتند.
نثر مدرن تا حد زیادی مدیون حجم اندک داستان‌‌های کوتاهی بود که تقریبا همزمان با ظهور نخستین شعر نو، توسط محمدعلی جمال زاده منتشر شد. این داستان‌‌ها نقطه عطفی در توسعه نثر واقع‌گرایانه شد که در سنت فارسی سابقه نداشت. صادق هدایت با استفاده از داستان کوتاه برای به تصویر کشیدن زندگی متعارف مردم عادی و نیز سردرگمی‌‌های روشنفکران مدرن، راه جمال‌زاده را دنبال کرد. او ابزارهای نوشتن سوررئالیستی را در رمان کوتاه بوف کور به کار برد که شهرت بین‌المللی پیدا کرد و به بسیاری از زبان‌ها ترجمه شد. شخص “بزرگ علوی” که کتاب “تاریخ ادبیات معاصر ایران” را نوشته، داستان‌‌ها و رمان‌‌هایی نوشت که از یک سو به علل عمیق‌تر مشکلات روانی و از سوی دیگر به تجربیات روشنفکران چپ در مبارزاتشان ‌می‌پرداخت. به عنوان مثال، رمان چشمهایش، تراژدی شخصی را در میان گروهی از فعالان سیاسی بازگو می‌کند. اثر پیش رو که “تاریخ ادبیات معاصر ایران” نام گرفته، روند تکامل ادبیات معاصر در زمینه‌ی “نظم و نثر” را از آغاز قرن بیستم تا روزگار خود نویسنده، به تصویر می‌کشد.