انگشتر سحرآمیز

کشور روسیه، از دیرباز به‌عنوان یکی از مراکز رواج هنر و ادبیات فاخر شناخته شده و استعدادهای بی‌بدیلی در مرزهای این کشور در اعصار مختلف پرورش‌یافته‌اند. یکی از دلایل ظهور نویسندگان و هنرمندان بزرگی و صاحب نامی همچون داستایوفسکی، رپین، پوشکین، کاندینسکی، بولکاگف، آیزنشتاین، ورتوف و بسیاری دیگر در این سرزمین، می‌توان به تاریخ پر رویداد و حادثه، جغرافیای وسیع و مهم‌تر از همه، فرهنگ‌عامه‌ی غنی و پربار آن اشاره کرد. فرهنگی که سرشار از شگفتی‌ها و پدیده‌های حیرت‌انگیز بوده و از جذابیت‌های بی‌شماری برخوردار است. یکی از عناصر حیاتی و بنیادین تشکیل‌دهنده‌ی فرهنگ کشور روسیه که در طول تاریخ، تأثیر قابل‌توجهی بر مردم آن داشته است، داستان‌ها و روایت‌های عامیانه روسی است. این قصه‌ها که دارای تنوع بسیار بالایی هستند، بسیار زیبا و دلنشین بوده و بر جنبه‌های مختلف زیست مردم روسیه و آثار هنرمندان آن تأثیر زیادی داشته‌اند. ازاین‌جهت، مطالعه‌ی آن‌ها علاوه بر لذت‌بخش بودن، برای شناخت بهتر فرهنگ و هنر این کشور، بسیار ضروری است و باید از منابع مناسب و معتبری خوانده شود. کتاب «انگشتر سحرآمیز» اثر الکساندر آفانسیف، قوم‌نگار و پژوهشگر زبان و فرهنگ روسی‌تبار، و ترجمه‌ی فرنوش اولاد، یکی از بهترین متون تألیف‌شده در این حوزه است. کتاب حاضر، گزیده‌ای است از مجموعه‌ی عظیم قصه‌های عامیانه‌ی روسی که آفانسیف، از پیشگامان پژوهش در فرهنگ عامه‌ی روسی در سال‌های 1855 تا 1863 با نام «قصه‌های پریان روسی» در هشت جلد و شامل ششصد قصه منتشر کرد که قصه‌هایی از سراسر روسیه و نیز بلاروس و اوکراین در بر می‌گرفت. مجموعه‌ی آفانسیف در زمان انتشار، اولین مجموعه از نوع خود در روسیه محسوب می‌شد و نقش مهمی در پژوهش‌های بعدی درباره فرهنگ عامه روسیه. نیز آشنایی نویسندگان و هنرمندان با قصه‌هایی را داشت که چه‌بسا چندین سده سینه‌به‌سینه میان مردمان عادی، در آن سرزمین‌های پهناور نقل می‌شد. اثر آفانسیف همچنین از منابع اصلی ولادیمیر پراپ در کتاب «ریخت‌شناسی قصه‌های پریان» به شمار آمده و بسیاری از پژوهشگران و اندیشمندان، آن را همتای مجموعه مشهور برادران گریم می‌دانند. به سبب این دلایل و همچنین ترجمه‌ی شیوا و روان آن، مطالعه‌ی این اثر می‌تواند برای تمامی خوانندگان بسیار مفید و لذت‌بخش باشد.